Oedeem is een medische aandoening. Hierbij hoopt overtollig vocht zich op in de weefsels van het lichaam. Dit leidt tot zwelling. Oedeem kan overal in het lichaam voorkomen, maar komt het vaakst voor in de benen. Er bestaan verschillende soorten oedeem. Ook zijn er diverse oorzaken en kunnen klachten variëren van mild tot ernstig. Gelukkig zijn ook verschillende behandelingen mogelijk. In dit artikel vertellen we je alles wat je moet weten over oedeem in benen.
Soorten oedeem
Er zijn verschillende soorten oedeem. Deze hebben elk hun eigen oorzaken en kenmerken. Hieronder leggen we de verschillende soorten aan je uit.
Lipodeem
Lipodeem is een chronische aandoening. Hierbij hoopt vet zich ongelijkmatig op onder de huid. Meestal gebeurt dit in de benen en billen. Dit type oedeem komt voornamelijk voor bij vrouwen. Het wordt vaak zichtbaar na de puberteit of tijdens de jonge volwassenheid. De aangedane gebieden kunnen pijnlijk en gevoelig bij aanraking zijn. Ook kunnen deze gebieden koud aanvoelen. De vet ophoping is in de meeste gevallen symmetrisch. Dit betekent dat beide armen of benen gelijkmatig zijn aangedaan. Ook krijgen mensen met lipodeem vaak sneller blauwe plekken. Dit komt door de verhoogde kwetsbaarheid van de haarvaatjes in het vetweefsel. Bij andere vormen van oedeem zie je vaak putjes in de huid. Dit is bij lipodeem niet het geval.
Veneus oedeem
Veneus oedeem is een aandoening waarbij de bloedafvoer van de benen naar het hart verminderd is. Dit staat ook wel bekend als chronische veneuze insufficiëntie (CVI). Hierdoor kan vochtophoping in de benen ontstaan. Daardoor kunnen bijvoorbeeld benen, enkels en voeten opzwellen. Dit leidt ertoe dat benen pijn kunnen doen en wellicht zwaar aanvoelen. Met name na langdurig staan of zitten. Ook kan veneus oedeem leiden tot spataderen en huidveranderingen. Bijvoorbeeld verkleuringen, zweren of eczeem.
Lymfoedeem
Lymfoedeem is een aandoening waarbij zich een abnormale hoeveelheid lymfevocht ophoopt in een lichaamsdeel. Dit gebeurt wanneer de lymfevaten niet in staat zijn om het lymfevocht effectief af te voeren. Lymfoedeem kan aangeboren zijn (primair) of verworven (secundair). Bijvoorbeeld door een operatie, bestraling, infectie of trauma. Lymfoedeem zorgt niet alleen voor zwelling. Het brengt ook pijn en ongemak met zich mee. Dat kan het moeilijker maken om te bewegen. Ook kan een lymfoedeem leiden tot huidveranderingen. Denk hierbij aan een hard wordende huid, blaasjes of verkleuringen.
Behandel oedeem met Heka Dur 2
Met het 2-laagse compressiesysteem Heka Dur 2 behandel je oedeem snel en effectief.
Door de handige indicator behaal je altijd de juiste doeldruk. Dat zorgt voor het best mogelijke behandelresultaat!
Waardoor kan oedeem in de benen ontstaan?
Oedeem in de benen kan verschillende oorzaken hebben. We vertellen je meer over de meest voorkomende oorzaken.
Oedeem en hartfalen
Bij hartfalen is de pompfunctie van het hart verminderd. Dit betekent dat het hart niet effectief genoeg bloed kan rondpompen. Dit leidt tot een verhoogde druk in de bloedvaten. Deze verhoogde druk zorgt ervoor dat vocht uit de bloedvaten lekt en zich ophoopt in de weefsels. Dat resulteert weer in oedeem.
Veneuze insufficiënte
Veneuze insufficiëntie is een van de meest voorkomende oorzaken van oedeem in de benen. Het treedt op wanneer de kleppen in de aderen niet goed functioneren. Daardoor wordt bloed niet efficiënt terug naar het hart gepompt. Dit leidt tot ophoping van vocht in de benen.
Nierziekten
Ook nierziekten kunnen oedeem veroorzaken. Dit komt doordat de nieren een cruciale rol spelen in het reguleren van de vochtbalans in het lichaam. Functioneren de nieren niet goed? Dan kunnen ze overtollig vocht en zout niet effectief verwijderen. Dit leidt tot vochtophoping in de weefsels. Ook wel bekend als oedeem.
Leverziekten
De lever produceert albumine. Dit is een eiwit dat helpt om vocht in de bloedvaten te houden. Bij leverziekten zoals levercirrose neemt de productie van albumine af. Dat leidt tot vochtophoping in de weefsels. Ook kunnen leverziekten leiden tot een verhoogde druk in de poortader. Deze voert bloed van de darmen naar de lever. Daardoor kan vochtophoping in de buik en benen ontstaan. Tenslotte kunnen leverziekten de balans van hormonen zoals aldosteron en het antiduretisch hormoon verstoren. Dit kan bijdragen aan vochtretentie en oedeem.
Langdurig staan of zitten
Langdurig staan of zitten kan ook leiden tot oedeem. Vooral in de benen en enkels. Dit komt door de invloed van de zwaartekracht op de bloedcirculatie en vochtbalans in het lichaam. Blijf je lange tijd in dezelfde houding? Dan kan de bloedcirculatie in de benen vertraagd raken. Dit komt doordat de spieren niet actief zijn om het bloed terug naar het hart te pompen. Ook zorgt zwaartekracht ervoor dat bloed en vocht naar het onderlichaam zakt. Dit kan bij langdurig staan of zitten leiden tot ophoping van vocht in de voeten of enkels. Tenslotte kan langdurig staan de kleppen in de aderen van de benen overbelasten. Dat kan weer leiden tot veneuze insufficiëntie.
Oedeem en zwangerschap
Oedeem komt vaak voor tijdens de zwangerschap. Het treft zelfs ongeveer 80% van de zwangere vrouwen. Dit gebeurt meestal in het laatste trimester en kan leiden tot zwelling. Bijvoorbeeld in de benen, enkels, voeten, handen en soms het gezicht. Oedeem bij zwangerschap ontstaat bijvoorbeeld door zwangerschapshormonen. Deze maken de wanden van bloedvaten dunner. Daardoor kan vocht gemakkelijker in de weefsels lekken.
Uiteraard groeit ook de baarmoeder. Naarmate deze groter wordt, oefent deze ook meer druk uit op de bekkenvaten. Daardoor wordt de bloedafvoer vanuit de benen naar het hart bemoeilijkt. Tenslotte neemt de hoeveelheid bloed in het lichaam tijdens de zwangerschap toe. Daardoor wordt extra druk op de bloedvaten in de benen veroorzaakt.
Oedeem symptomen
De symptomen van oedeem (in de benen) kunnen variëren. Dit is afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de aandoening. We zetten de veelvoorkomende symptomen hieronder voor je op een rijtje.
- Zwelling van de benen of andere delen van het lichaam
- Een zwaar of strak gevoel in de aangedane gebieden
- Pijn of ongemak
- Verminderde mobiliteit
- Huidveranderingen, zoals glans of verkleuring
- Putjes in de huid
- Vermoeidheid
- Spataderen
- Kortademig
- Gewichtstoename
Oedeem benen behandeling
Oedeem in de benen kan dus erg vervelende gevolgen hebben. Gelukkig zijn er ook verschillende behandelingen beschikbaar. Deze zijn afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de aandoening. Hieronder lichten we een aantal behandelmethoden voor je uit.
Behandelmethode #1: benen zwachtelen bij oedeem
Zwachtelen is een veelgebruikte methode om oedeem in de benen te behandelen. Het doel van zwachtelen is om druk uit te oefenen op het aangedane gebied. Hierdoor verbetert de bloedcirculatie en vermindert vochtophoping.
Compressietherapie bij oedeem kan dus een goede behandelmethode zijn. Daarvoor kan je bijvoorbeeld een 2-laags compressiesysteem gebruiken. Deze twee lagen zorgen samen voor een gelijkmatige en consistente druk op het aangedane gebied. De eerste laag is meestal zacht en absorberend. Deze laag wordt direct op de huid aangebracht. De laag neemt het vocht op en beschermt de huid tegen irritatie. De tweede laag is een elastische compressielaag. Deze wordt over de eerste laag gewikkeld. Dit zorgt voor de benodigde druk om de bloedcirculatie te verbeteren en vochtophoping te verminderen. Een 2-laags compressiesysteem heeft meerdere voordelen. Zo biedt het systeem gelijkmatige drukverdeling. Ook maakt de zachte binnenlaag het comfortabeler om te dragen. En tenslotte is het ook een erg effectief systeem.
Behandel oedeem met Heka Dur 2
Met het 2-laagse compressiesysteem Heka Dur 2 behandel je oedeem snel en effectief.
Door de handige indicator behaal je altijd de juiste doeldruk. Dat zorgt voor het best mogelijke behandelresultaat!
Behandelmethode #2: beweging
Beweging en het doen van oefeningen kunnen helpen bij het verminderen van oedeem. Met name wanneer het de benen betreft. Beweging helpt bij het verbeteren van de bloedcirculatie. Dit is essentieel voor het afvoeren van overtollig vocht uit het weefsel. Ook werkt het samenspannen van spieren als een soort pomp. Daardoor worden bloed en lymfevocht teruggestuurd naar het hart. Aanbevolen activiteiten en oefeningen zijn:
- Wandelen
- Fietsen
- Zwemmen
- Enkeloefeningen (bijvoorbeeld het draaien van de enkels en het optrekken van de tenen. Zo wordt bloedcirculatie gestimuleerd)
Behandelmethode #3: elevatie
Elevatie, ook wel het omhoog leggen van de benen, kan oedeem verminderen. Maar hoe werkt dit dan? Leg je beven boven harthoogte. Dit helpt de zwaartekracht om het opgehoopte vocht terug naar het hart te laten stromen. Verder zorgt elevatie voor een verminderde druk in de bloedvaten van de benen. Daardoor kan zwelling worden verminderd.
Behandelmethode #4: dieet en hydratatie
Ook dieet en hydratatie spelen een belangrijke rol bij het verminderen van oedeem. Het beperken van je zoutinname kan bijvoorbeeld helpen. Het eten van te veel zout zorgt er bijvoorbeeld voor dat je lichaam meer water vasthoudt. Ook het eten van eiwitrijk voedsel kan helpen. Dit zorgt er namelijk voor dat vocht beter wordt vastgehouden in de bloedvaten. Door genoeg kalium binnen te krijgen blijven de natriumspiegels in balans. Dat helpt bij het verwijderen van overtollig vocht uit het lichaam. Tenslotte kan je suiker en geraffineerde koolhydraten beter vermijden. Deze kunnen bijdragen aan ontstekingen en vochtretentie.
Behandelmethode #5: diuretica
Zijn methoden zoals dieet en beweging niet voldoende om oedeem te verminderen? Dan kunnen diuretica (plaspillen) wellicht een oplossing zijn. Ze helpen je nieren om meer zout en water uit te scheiden. Daardoor wordt de hoeveelheid vocht in je lichaam verminderd.
Behandelmethode #6: lymfedrainage
Lymfedrainage is een zachte massagetechniek. Deze bevordert de beweging van lymfevocht door het lymfestelsel. Het helpt om opgehoopt vocht, afvalstoffen en eiwitten uit de weefsels te verwijderen. Ze worden dan teruggevoerd naar de bloedbaan.
Oedeem benen pijn
Oedeem in de benen kan gepaard gaan met pijn. Dit heeft vaak te maken met onderliggende oorzaken. Maar ook met de mate van zwelling. Mogelijke oorzaken van de pijn zijn bijvoorbeeld:
- Veneuze insufficiëntie
- Diepveneuze trombose (DVT)
- Hartfalen
- Lymfoedeem
- Blessures
Wat gebeurt er als je oedeem niet behandeld?
Als oedeem niet wordt behandeld, kan dit vervelende gevolgen hebben. Denk bijvoorbeeld aan:
- Huidproblemen: zoals jeuk, littekens, pigmentafwijking, schilfering of huidverruwing;
- Infecties: deze kunnen ontstaan doordat het oedeem de huid kwetsbaarder maakt ;
- Verminderde mobiliteit: oedeem kan uiteindelijk leiden tot spierzwakte en gewrichtsproblemen;
- Chronische pijn: chronische pijn en ongemak kunnen de kwaliteit van leven flink verslechteren;
- Verergering van onderliggende aandoeningen: oedeem kan een symptoom zijn van ernstigere onderliggende aandoeningen. Denk bijvoorbeeld aan hartfalen, nierziekten of leverziekten;
- Longproblemen: bij ernstig oedeem kan vocht zich ophopen in de longen. Dat kan leiden tot kortademigheid en ademhalingsproblemen.
Zoals je hebt gelezen kan het niet behandelen van oedeem vervelende gevolgen hebben. Het is dan ook belangrijk om oedeem tijdig te herkennen en te behandelen. Dan kunnen complicaties voorkomen worden. Ervaar je klachten die kunnen duiden op oedeem? Aarzel dan niet en neem contact op met de huisarts.
Disclaimer
Van Heek Medical heeft dit blogartikel met de grootst mogelijke zorgvuldigheid geschreven met behulp van externe deskundigen. Ondanks de betrachte zorgvuldigheid staat Van Heek Medical er niet voor in dat de informatie volledig, juist en/of up-to-date is. De informatie is uitsluitend bedoeld als algemene informatie. Van Heek Medical is niet aansprakelijk, uit welke hoofde dan ook, voor schade die voortvloeit uit en/of verband houdt met de informatie. Deze informatie is nimmer een vervanging voor medische zorg. Ieder mens is uniek. Kennelijke vergissingen of kennelijke fouten binden Van Heek Medical niet.
