De belangrijkste verschillen tussen inspanning en aandrang bij urineverlies
Incontinentie: vervelend, maar niet zeldzaam. Meer dan een miljoen Nederlanders hebben er last van. Het grootste deel daarvan is vrouw. Logisch, als je weet dat een zwangerschap, een bevalling en de menopauze het risico op ongewild urineverlies flink kunnen verhogen. Er bestaan bovendien meerdere soorten urine-incontinentie. Vaak is er sprake van uiteenlopende symptomen and oorzaken. De behandelmogelijkheden kunnen ook per soort verschillen. In dit artikel gaan we in op de belangrijkste verschillen tussen de twee van de meest voorkomende soorten incontinentie onder vrouwen: aandrangincontinentie en inspanningsincontinentie.
Inspanningsincontinentie bij vrouwen
Inspanningsincontinentie: wat is het en wanneer komt het voor?
De naam zegt het al: inspanningsincontinentie wordt gekenmerkt door urineverlies tijdens fysieke inspanning. Waar moet je dan aan denken? Niet alleen een intensieve sportsessie of een rondje hardlopen kan ongewild urineverlies veroorzaken, het kan ook voorkomen tijdens een stevige niesbui, wanneer je de trap oploopt, of wanneer je spontaan de slappe lach krijgt. Al deze vormen van inspanning oefenen extra druk uit op je blaas. Dit kan ervoor zorgen dat je zomaar enkele druppels – en soms meer dan een paar druppels – urine kunt verliezen.
Oorzaken van inspanningsincontinentie
Natuurlijk verliest lang niet iedereen die spontaan in de lach schiet, ook spontaan urine. Daar ligt wel iets aan ten grondslag. Waarom heeft de één hier dan wel last van, en de ander niet? Dat heeft vooral te maken met de stevigheid van je bekkenbodemspieren. Iemand die sterke bekkenbodemspieren heeft, zal niet zo gauw last krijgen van inspanningsincontinentie. Maar als de bekkenbodemspieren of de blaas-sluitspier uitgerekt en verzwakt zijn geraakt, kan de plasbuis niet goed meer worden afgesloten, met ongewild urineverlies tot gevolg. Vrouwen met een bekkenbodemverzakking hebben een sterk verhoogde kans om met inspanningsincontinentie te maken te krijgen.
De klachten die je hierboven beschreven ziet staan, komen vaak voor bij vrouwen die zwanger zijn of net zijn bevallen. Ook vrouwen die in de menopauze zitten, kunnen hier vaker last van krijgen. Tijdens de overgang verandert je hormoonbalans en maak je minder oestrogeen aan. Dit zorgt ervoor dat het weefsel in je bekkenbodem, vagina en urineweg uitdroogt en verslapt raakt, wat inspanningsincontinentie in de hand kan werken.
Een andere factor die een rol kan spelen bij het ontstaan van inspanningsincontinentie, is overgewicht. Dit overtollige gewicht kan extra druk uitoefenen op de buik, waaronder de bekkenbodemspieren en de blaas-sluitspier. Daardoor krijgt je blaas het nog zwaarder om de urine tegen te houden.
Wat kun je ertegen doen?
Je bekkenbodemspieren trainen is dé manier om inspanningsincontinentie zoveel mogelijk te voorkomen én om bestaande klachten te verlichten. Daarom is het verstandig om regelmatig bekkenbodemoefeningen uit te voeren. Daarmee versterk je je bekkenbodemspieren en de sluitspier van je blaas aanzienlijk. Als je behoefte hebt aan extra begeleiding, kun je de hulp inroepen van een bekkenfysiotherapeut. Die leert je deze oefeningen op exact de juiste manier uit te voeren.
Bij bestaande klachten kun je gerust je huisarts om raad vragen. Deze kan je symptomen onderzoeken en met je meedenken over manieren om de klachten te verlichten.
Ga je sporten? Dan kan een urinetampon of pessarium tijdelijk uitkomst bieden. Daarmee ondersteun de blaas bij het ophouden van de urine. Soms kan een behandelend arts je aanraden om een sling te laten plaatsen. Tijdens deze kleine operatie brengt de gynaecoloog onder de urinebuis langs een ondersteunend bandje aan.
“Urineverlies kan ook voorkomen tijdens een stevige niesbui, wanneer je de trap oploopt, of wanneer je spontaan de slappe lach krijgt.”
Aandrangincontinentie bij vrouwen
Aandrangincontinentie: wat is het en wanneer komt het voor?
Als je last hebt van aandrangincontinentie, ook wel urge-incontinentie genoemd, word je dag en nacht gehinderd door een ontzettend hevige plasaandrang. Je krijgt dan heel vaak het gevoel dat je naar de wc moet. Soms is die aandrang zo sterk, dat het onmogelijk wordt om je plas volledig op te houden totdat je het toilet hebt bereikt. Ook hier kan het urineverlies variëren van een paar druppels tot de volledige blaasinhoud.
Oorzaken van aandrangincontinentie
Als je blaas geïrriteerd raakt, kun je last krijgen van deze klachten. We spreken dan van een overactieve blaas. Wat je blaas zoal kan irriteren? Denk bijvoorbeeld aan het nuttigen van sloten koffie en energiedrankjes. Grote hoeveelheden cafeïne werken vocht afdrijvend en zetten je blaas al snel onder druk. Een overactieve blaas komt ook voor bij mensen die diuretica of andere medicijnen gebruiken. Zelfs een urineweginfectie kan de boosdoener zijn! Mensen die medische behandelingen hebben moeten ondergaan, zoals bestraling, hebben ook een verhoogd risico op aandrangincontinentie. Ook iemand die aan het kleine bekken is geopereerd, kan hier last van krijgen.
Aandoeningen die op latere leeftijd ontstaan, zoals dementie en beroertes, kunnen eveneens bijdragen aan het ontstaan van aandrangincontinentie.
Wat kun je ertegen doen?
Wie andere leefstijlkeuzes maakt en bijvoorbeeld minder koffie of energiedrankjes nuttigt, merkt vaak al flinke verbeteringen op. Ook afvallen bij overgewicht kan helpen.
Bij aandrangincontinentie kan blaastraining onder begeleiding van een bekkenfysiotherapeut goed helpen. Hierbij leer je geleidelijk het plassen steeds langer uit te stellen, zodat je de urine beter kunt ophouden. Blaastraining is net als het uitvoeren van bekkenbodemoefeningen iets wat je moet blijven doen om het effect ervan te blijven behouden. Als je met blaastraining weinig vooruitgang boekt, kan je behandelend arts er na een aantal maanden voor kiezen om tolterodine voor te schrijven.
De belangrijkste verschillen in het kort
Nog even in één oogopslag zien wat ook alweer de belangrijkste verschillen zijn tussen urineverlies bij inspanning en aandrangincontinentie? We hebben ze hieronder nog eens voor je op een rijtje gezet:
Kenmerken:
- Inspanningsincontinentie wordt gekenmerkt door urineverlies tijdens inspanning.
- Aandrangincontinentie wordt gekenmerkt door hevige plasaandrang, waardoor iemand de urine niet volledig kan ophouden.
Oorzaken en risicogroepen:
- Inspanningsincontinentie wordt veroorzaakt door opgerekte en verzwakte de bekkenbodemspieren. Dit komt veelal voor bij mensen die een zwangerschap, bevalling, en/of menopauze hebben doorgemaakt. Ook mensen met overgewicht hebben een verhoogd risico op deze vorm van incontinentie.
- Aandrangincontinentie is het gevolg van een overactieve blaas. Dit komt voor onder ouderen, maar ook onder mensen die veel cafeïnehoudende drankjes nuttigen, bepaalde medicijnen gebruiken of last hebben van een blaasontsteking. Operaties of andere medische behandelingen kunnen ook bijdragen aan het ontstaan van een overactieve blaas.
Behandeling:
- Bij inspanningsincontinentie worden bekkenbodemspieroefeningen aangeraden. Tijdens het sporten kan een tampon of pessarium de blaas ondersteunen. In sommige gevallen kan een arts een sling plaatsen.
- Bij de behandeling van aandrangincontinentie wordt de nadruk gelegd op blaastraining en op het maken van gezondere leefstijlkeuzes. Bij sommigen wordt het middel tolterodine voorgeschreven.
Gemengde incontinentie
Soms komen klachten van beide soorten incontinentie voor. Dit noemen we gemengde incontinentie. Een behandelend arts is de aangewezen persoon om je te adviseren over de beste aanpak van deze klachten.
Het gebruik van incontinentiematerialen bij urineverlies
Ongewenst urineverlies kan een behoorlijke impact op je dagelijks leven uitoefenen. Toch wil je ‘t liefst elke dag het onderste uit de kan kunnen halen! Als je klachten (nog) niet verholpen kunnen worden, kan het gebruik van incontinentiematerialen uitkomst bieden. Die zijn geschikt voor zowel mensen die last hebben van urineverlies tijdens inspanning, als voor mensen die met aandrangincontinentie te kampen hebben.
Deze afvoerende en absorberende hulpmiddelen vangen de urine en de bijkomende geurtjes op en helpen voorkomen dat je huid al te geïrriteerd raakt door het vrijgekomen vocht. Denk bijvoorbeeld aan incontinentieverband of speciale bedmatjes die je op je matras kunt leggen.
Voor wie zich graag lekker actief door het leven beweegt, zijn er ook comfortabele absorberende broekjes. Deze zijn ontwikkeld om goed te blijven zitten, zodat jij ongehinderd kunt sporten! Ook kan je gebruik maken van een inlegger met een aansluitend (onder)broekje.
Heb je last van incontinentieproblemen? Wees dan niet bang om contact met je huisarts op te nemen. Deze kan je helpen bij het vinden van de best passende behandeling of incontinentiematerialen en kan je eventueel doorverwijzen naar een specialist.
Bron: Thuisarts
