Blaasontsteking is een veelvoorkomend probleem bij patiënten met een katheter. Het staat ook bekend als urineweginfectie (UWI). Het is belangrijk voor zorgprofessionals om te weten hoe ze blaasontsteking kunnen voorkomen en behandelen. Vooral na het gebruik van een katheter. Hierdoor kunnen infecties namelijk worden voorkomen. Daardoor kan het gebruik van antibiotica en wellicht zelfs een ziekenhuisopname ook voorkomen worden. Maar waar moet je op letten bij het voorkomen van blaasontsteking na katheterisatie? Wij leggen het je in dit artikel uit!
Wat is een blaasontsteking?
Een blaasontsteking is een infectie in het urinewegstelsel. Deze wordt meestal veroorzaakt door bacteriën die van buitenaf het lichaam binnendringen. Ze vermenigvuldigen zich in de blaas. Er bestaan verschillende symptomen van blaasontsteking. Denk bijvoorbeeld aan pijn bij het plassen of pijn in de rug en/of onderbuik. Maar ook troebele en sterk ruikende urine kunnen een symptoom van blaasontsteking zijn.
Hoe komt het dat een blaaskatheter tot een urineweginfectie kan leiden?
Blaaskatheters worden vaak gebruikt bij patiënten die niet in staat zijn om zelfstandig te urineren. Dit kan komen door chirurgische ingrepen, bepaalde aandoeningen of een verwonding. Katheters kunnen een essentieel hulpmiddel zijn. Toch kunnen ze ook een toegangsweg bieden voor bacteriën. Wanneer deze de urinewegen binnen komen kunnen ze infecties veroorzaken. Zo ontstaat dan een blaasontsteking na katheterisatie.
Inbrengen van de katheter
Het risico op urineweginfectie door katheters begint al bij het inbrengen van de katheter. Is de katheter niet steriel? Of is de huid rond de urethra niet goed gereinigd? Dan kunnen bacteriën van de huid of uit de omgeving in de blaas terecht komen. Dat kan weer leiden tot infecties.
Gratis workshop op locatie?
Het juist gebruiken van katheters soms best een grote uitdaging zijn. Onze verpleegkundigen komen graag bij jou op locatie om je hier alles over te vertellen.
Vraag snel een workshop aan via onderstaande button!
Verblijf van de katheter
Is de katheter ingebracht? Dan kan deze dienen als een ‘brug’ voor bacteriën. Bacteriën kunnen langs de buitenkant van de katheter omhoog kruipen. Ook kunnen ze zich binnenin de katheter vermenigvuldigen. Dit gebeurt met name wanneer de urine niet goed doorstroomt. Maar dit kan ook gebeuren wanneer een volle katheterzak niet op tijd wordt geleegd.
Langdurig gebruik
Langdurig gebruik van een katheter verhoogt het risico op infecties. Bacteriën kunnen biofilms vormen op de katheter. Dit beschermt ze tegen het immuunsysteem van de patiënt en antibiotica. Daardoor wordt het moeilijker om infecties te behandelen. Dat kan zelfs leiden tot chronische infecties.
Urineweginfecties voorkomen bij katheter
Een blaasontsteking na katheterisatie is dus een veelvoorkomend probleem. Maar hoe kan je dit dan voorkomen? We zetten een aantal tips voor je op een rijtje!
Tip #1 - Goede hygiëne
Het handhaven van een goede hygiëne is essentieel. Dit omvat het regelmatig wassen van de handen. Maar ook het schoonhouden van het gebied rond de plek waar de katheter wordt ingebracht. Was je de handen en het gebied rond de urethra grondig voor het katheteriseren? Dan worden bacteriën verwijderd die anders de urinewegen kunnen binnendringen. Zo kunnen ze geen blaasontsteking na katheterisatie veroorzaken.
Tip #2 - Regelmatig katheteriseren
Regelmatig de blaas legen is een belangrijke stap in het voorkomen van urineweginfecties. Hier zijn enkele redenen waarom dit zo belangrijk is:
- Verwijdering van bacteriën. Katheterisatie zorgt ervoor dat urine regelmatig uit de blaas wordt verwijderd. Dit gaat samen met het verwijderen van eventuele bacteriën. Daardoor wordt de kans dat bacteriën zich vermenigvuldigen ook kleiner. En vermindert de kans op blaasontsteking bij katheterisatie ook;
- Voorkoming van stase. Stase van urine verwijst naar de situatie waarbij urine stilstaat in de blaas of urinewegen. Dit kan leiden tot bacteriegroei. Wordt de blaas regelmatig geleegd? Dan wordt de urine die mogelijk bacteriën bevat afgevoerd. Zo wordt de groei van bacteriën en de kans op blaasontsteking na katheterisatie beperkt;
- Vermindering van urineretentie. Heeft iemand last van chronische urineretentie? Dan kan diegene de blaas niet (volledig) legen. Dit verhoogt het risico op infecties. Katheterisatie kan hierbij helpen. Dit zorgt er namelijk voor dat de blaas volledig wordt geleegd. Dat verlaagt het risico op infecties dus weer.
Naast het voorkomen van urineweginfecties draagt regelmatig katheteriseren ook bij aan de bescherming van de nieren. Blijft urine te lang in de blaas zitten? Dan kan het terugstromen naar de nieren. Dit veroorzaakt druk op de nieren. Daardoor kunnen ze beschadigd raken. Regelmatig katheteriseren helpt dit te voorkomen.
Tip #3 - Gebruik steriele katheter
Steriele katheters zijn vrij van bacteriën en andere micro-organismen die infecties kunnen veroorzaken. Dit vermindert het risico dat bacteriën in de urinewegen worden geïntroduceerd tijdens het katheteriseren. Het gebruik van steriele katheters helpt ook nog bij andere zaken. Bijvoorbeeld bij het handhaven van een schone omgeving rond de urinewegen. Dit is essentieel voor patiënten met een verzwakt immuunsysteem. Maar ook voor patiënten die herstellen van operaties.
Tip #4 - Kies de juiste katheter
Het kiezen van de juiste katheter kan het risico op blaasontsteking na katheterisatie verminderen. Hier zijn enkele dingen waar je op moet letten:
- Grootte en Type. Een katheter die te groot is, kan de urethra beschadigen. Terwijl een te kleine katheter kan leiden tot lekkage en onvoldoende drainage. Het kiezen van de juiste maat en type katheter zorgt voor een goede pasvorm en functie. Dit vermindert het risico op infecties;
- Materiaal. Sommige patiënten kunnen allergisch zijn voor bepaalde materialen zoals latex. Katheters gemaakt van hypoallergene materialen kunnen het risico op allergische reacties en daaropvolgende infecties verminderen;
- Gesloten Systemen. Gesloten kathetersystemen verminderen de blootstelling aan bacteriën uit de omgeving. Daardoor verkleinen ze de kans op een blaasontsteking bij katheterisatie.
Probeer Hekura nu gratis!
Het brede assortiment van Hekura bevat allerlei producten. Denk bijvoorbeeld aan eenmalige katheters, externe katheters, verblijfskatheters en urinezakken.
Wil jij de producten van Hekura een keer uitproberen? Bestel dan nu jouw gratis proefpakket!
Waarom katheter vervangen bij blaasontsteking?
Heeft jouw patiënt last van een blaasontsteking? Dan is het vervangen van de katheter een belangrijke stap. Dit helpt bij de behandeling en preventie van verdere infecties. Hier zijn enkele redenen waarom dit noodzakelijk is:
- Verwijdering van infectiebron. Een katheter kan de bron van infectie zijn. Dit komt doordat bacteriën zich kunnen hechten aan het oppervlak. Ook kunnen ze een biofilm vormen. Door de katheter te vervangen, verwijder je deze potentiële bron van infectie;
- Voorkomen van biofilmvorming. Biofilms zijn complexe structuren van bacteriën. Deze hechten zich aan oppervlakken en zijn resistent tegen antibiotica. Het vervangen van de katheter helpt om de vorming van biofilms te voorkomen;
- Vermindering van weerstand tegen behandeling. Infecties die geassocieerd zijn met katheters kunnen moeilijker te behandelen zijn vanwege de biofilm. Vervang je de katheter? Dan kan de behandeling effectiever zijn;
- Beperking van kruisbesmetting. Het gebruik van een nieuwe, steriele katheter vermindert het risico op kruisbesmetting. Maar ook de verspreiding van infecties naar andere delen van het lichaam of naar andere patiënten.
Waarom katheter vervangen bij blaasontsteking?
Het vervangen van een katheter bij een blaasontsteking moet zorgvuldig worden overwogen. Dit omdat het kan helpen bij het behandelen van de infectie. Ook kunnen verder complicaties voorkomen worden. Maar wanneer moet je dan een katheter vervangen bij blaasontsteking?
- Bij symptomen. Zijn er symptomen van een urineweginfectie? Zoals koorts of pijn? Dan is het aan te raden om de katheter te vervangen voor aanvang van de behandeling;
- Na 2 Weken. Heeft een inwendige katheter langer dan 2 weken gezeten bij het begin van een katheter-gerelateerde urineweginfectie (CA-UTI)? En kan deze niet worden verwijderd? Dan moet de katheter worden vervangen. Zo kunnen de symptomen sneller worden verlicht. Ook kan het risico op volgende CA-bacteriurie en CA-UTI verminderd worden;
- Regelmatige Vervanging. Over het algemeen wordt een katheter tussen de 4 en 12 weken vervangen. Dit is afhankelijk van de soort katheter. Maar ook van de mate van doorstroom van urine en eventuele neerslag.
Blaasontsteking - incontinentie
Incontinentie kan een gevolg zijn van een blaasontsteking. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij langdurig gebruik van een katheter. Het is belangrijk om hiervoor een medische professional in te schakelen. Dit omdat incontinentieklachten de kwaliteit van leven kan beïnvloeden. Ook kan het risico op verdere infecties verhoogd worden.
Disclaimer
Wij hebben dit blogartikel met de grootst mogelijke zorgvuldigheid geschreven met behulp van externe deskundigen. Ondanks de betrachte zorgvuldigheid staat van Heek Medical er niet voor in dat de informatie volledig, juist en/of up-to-date is. De informatie is uitsluitend bedoeld als algemene informatie. Van Heek Medical is niet aansprakelijk, uit welke hoofde dan ook, voor schade die voortvloeit uit en/of verband houdt met de informatie. Deze informatie is nimmer een vervanging voor medische zorg. Ieder mens is uniek. Kennelijke vergissingen of kennelijke fouten binden Van Heek Medical niet.
