Als verpleegkundige komt kennis over zwachteltechnieken regelmatig goed van pas. Bijvoorbeeld bij de behandeling van wonden. Of tijdens compressietherapie. Zeker weten dat je aan alles hebt gedacht? Volg onze 9 stappen voor zwachtelen met korte rek zwachtels. Zo weet je zeker dat je niets vergeet!
Compressietherapie
Bij compressietherapie wordt van buitenaf druk uitgeoefend op het been. Dit ondersteunt de bloedvaten en bevordert de bloedsdoorstroming. Zo wordt de terugkeer van bloed naar het hart gestimuleerd. Hierdoor vermindert vochtophoping in het weefsel. Zo heeft de patiënt minder last van pijn en zwelling.
Compressietherapie zorgt dus voor betere toevoer van zuurstof en doorbloeding. Maar het heeft nog meer positieve effecten. Zo verbetert het de lymfeafvoer en voorkomt het spataderen. Ook vermindert compressietherapie de kans op het posttrombotisch syndroom. Bovendien helpt het de kans op ontstekingsreacties de verkleinen.
“Compressietherapie bevordert de bloedsdoorstroming, voorkomt spataderen en verkleint de kans op ontstekingsreacties!”
Compressietherapie met korte rek zwachtels
Een veelgebruikte techniek bij compressietherapie is zwachtelen. Hiervoor kun je verschillende materialen gebruiken. Bijvoorbeeld korte rek zwachtels. Dit materiaal is ideaal wanneer je gecontroleerd druk uit wilt oefenen. Maar wat is nu precies het verschil tussen korte en lange rek zwachtels?
Wordt er actief bewogen? Dan neemt de druk onder het verband toe. Wanneer een spier aanspant geeft de korte rek zwachtel weinig mee. Hierdoor geeft deze veel druk. Wanneer de spieren ontspannen zijn, zijn ze dunner. Dan is de druk van de zwachtel lager. Hierdoor kan deze zwachtel ook ’s nachts in bed om blijven.
Verleen de beste zorg met Heka korte rek zwachtels 💙
De Heka korte rek zwachtels zijn:
- Gemaakt van 100% katoen;
- Wasbaar op 60 graden Celsius;
- Huidsvriendelijk;
- Bestand tegen zalven.
De lange rek zwachtel heeft meer rekbaarheid. Wanneer er actief bewogen wordt geeft deze dus minder druk. In rust geeft de zwachtel meer druk. Het is erg lastig om de stiffness te bepalen bij zwachtelen met lange rekzwachtels. Compressietherapie met lange rek zwachtels wordt daarom alleen nog toegepast en geïndiceerd door experts.
Meer weten over de producten van Heka? Je leest er alles over op deze pagina over traditionele wondzorg!
Zwachtelen met korte rek zwachtels: 9 stappen
Hieronder lees je hoe je stap voor stap kunt zwachtelen met korte rek zwachtels. Ben jij visueel ingesteld? Geen enkel probleem! Bekijk onze instructievideo. Ook zo ben je weer helemaal op de hoogte.
#1: Meet het buisverband af
Als eerste meet je het buisverband af. Zorg dat je begint bij de onderkant van de voet. Meet het buisverband af tot net onder de knie en dan weer terug naar de voet.
#2: Trek het buisverband over het onderbeen
Als een kous trek je het buisverband over het onderbeen. Ga door tot net onder de knie. Het overtollige verband kan nog van pas komen. De patiënt kan dit namelijk gebruiken om de voet in 90 graden te houden.
#3: Breng polstrum materiaal aan waar nodig
Het beschermen van uitstekende delen is erg belangrijk. Zorg ook dat het been helemaal conisch wordt gemaakt. Dit kan je doen door polstrum materiaal aan te brengen waar dit nodig is. Bijvoorbeeld bij het deel waar de enkel uitsteekt. Ook aan de bovenkant van de voet. Of naast het scheenbeen kan polstrum materiaal steun bieden.
Let op! Breng geen polstrum materiaal aan op het scheenbeen of de uitstekende delen. Doe je dit wel? Dan wordt de druk juist verhoogd. Breng polstrum materiaal daarom juist om uitstekende delen of het scheenbeen aan.
#4: Start met zwachtelen
Nu is het tijd om te beginnen met zwachtelen. Zorg dat je in de rol kijkt. Begin met zwachtelen bij de tenen en maak twee slagen om de voet heen. Zwachtel verder over de wreef en naar de hiel. Houd bij de eerste slag een derde onder en twee derde boven de hiel aan.
Maak nu boven de enkel een circulaire slag. Volg vanuit hier de rol verder naar boven toe. Laat de zwachtel de richting bepalen. Zwachtel tot net onder de knieholte. Stop wanneer er nog ongeveer twee vingers tussen de zwachtel en de knieholte passen. Houd de rol hierbij dicht bij het been.
#5: Plak de zwachtel vast met een hechtpleister
Is de zwachtel op? Plak deze dan vast met een hechtpleister.
#6: Bedek onbedekte delen me een tweede korte rek zwachtel
Zijn bepaalde onbedekte delen nog zichtbaar? Dat is geen probleem. Met een tweede korte rek zwachtel kunnen deze delen worden bedekt.
Je begint weer met zwachtelen bij de basis van de tenen. Zorg dat je in tegengestelde richting zwachtelt vergeleken met de eerste zwachtel. Begon je bij de eerste zwachtel bij de grote teen? Begin dan nu bij de kleine teen (of omgekeerd).
Zwachtel op een vergelijkbare manier als bij de eerste zwachtel. Zorg dat er geen plooien ontstaan. Opnieuw bepaalt de enkel de zwachtelrichting. Tenslotte plak je ook de tweede zwachtel vast met een hechtpleister.
#7: Trek het overtollige buisverband over het been heen
Het overtollige buisverband trek je tenslotte bij de tenen over het been heen.
#8: Check bij de patiënt of de zwachtel goed zit
Klaar met zwachtelen? Dan is het belangrijk om te checken of de zwachtel goed zit. Een patiënt ervaart mogelijk pijn na het zwachtelen. Deze moet verdwijnen na vijftien minuten lopen. Blijft de pijn? Dan is de zwachtel misschien verkeerd aangelegd. Ook kan dit wijzen op arteriële problematiek.
Direct na het zwachtelen is het normaal dat tenen een blauwe kleur krijgen. Als het goed is verdwijnt deze verkleuring snel weer. Bijvoorbeeld tijdens het lopen of wanneer het been passief bewogen wordt. Worden de tenen wit na het zwachtelen? Dan kan er sprake zijn van een arteriële aandoening. Verwijder de zwachtel dan onmiddellijk en raadpleeg een behandelaar.
De enkel/arm index
De enkel/arm index (EAI) is een belangrijke medische test. Hierbij wordt de gezondheid van bloedvaten in benen en armen beoordeeld. De bloeddruk in de enkels wordt vergeleken met de bloeddruk in de armen. Zo wordt de doorbloeding van de ledematen gemeten.
Met de enkel/arm index wordt gecontroleerd op arteriële insufficiëntie. Bij deze aandoening zijn bloedvaten in de armen of benen geblokkeerd of vernauwd.
Een EAI van groter dan 1,0 wordt gezien als normaal. Is de EAI kleiner dan 0,9? Dan is de kans dat arteriële insufficiëntie aanwezig is groot.
#9: Houd in de gaten wanneer de zwachtel vervangen moet worden
Hoe vaak gezwachteld moet worden hangt af van de omvang van het onderbeen. Meestal moet er meerdere keren per week worden gezwachteld. Neemt de omvang erg snel af? Dan is het misschien nodig om dagelijks te zwachtelen.
Vegroot je kennis met het Educatiehuis 🧠
Wil je meer weten over compressietherapie en zwachtelen met korte rek zwachtels? Volg dan de gratis en geaccrediteerde e-learning op het Educatiehuis. Hier leer je ook meer over oedeem en soorten zwachtels!
